«ՄԻԱՅՆ ԵՍ ԿԱՐՈՂ ԵՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁՆԵԼ ՂԱՐԱԲԱՂԸ»

PanARMENIAN.Net - Ղարաբաղյան հիմնախնդրի անընդմեջ «շահագործումը» դարձել է այս նախընտրականի գլխավոր հատկանիշներից մեկը: Իրենց ծրագրերում թեկնածուների շարադրված գնահատականներն ու խոստումները, այնքան էլ չեն տարբերվում միմյանցից: Պարզ է, որ բոլոր թեկնածուներն էլ ընտրվելու դեպքում երաշխավորում են վերադարձնել Ղարաբաղը Ադրբեջանին: Սակայն ժամկետները բոլորի մոտ տարբեր են` վեց ամսից հինգ տարի: Թեկնածուների շարքում կան նաեւ այնպիսիք, որոնք չեն պատրաստվում բավարարվել նախկին ավտոնոմիայի հանդեպ վերահսկողություն սահմանելով: Օրինակ` Լիբերալ կուսակցության առաջնորդ Լալա Շովկետը պատրաստվում է ոչ միայն վերադարձնել Ղարաբաղը եւ հայերի կողմից հսկվող անվտանգության գոտին, այլեւ խոստանում է «Զանգեզուրի տարածքում ստեղծել ադրբեջանական ինքնավարություն»: (Խոսքը Հայաստանի Սյունիքի մարզի մասին է): Ինչ վերաբերում է Ղարաբաղին, ապա Լալա-խանումն իր ընտրողներին կանացի երաշխիքներ է տալիս, որ «Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը կվերականգնի երկու տարվա ընթացքում»:

Լալա Շովկետի համեմատ Ազգային անկախություն կուսակցության առաջնորդ Էթիբար Մամեդովը, կարելի է ասել, իր խոստումներում բավականին զուսպ է: Նա չի խոստանում, որ կկարողանա ադրբեջանցիներին բնակեցնել Հայաստանի հարավում: Ընդհանուր առմամբ, նա այնքան էլ շատ չի խոսում հայ-ադրբեջանական հակամարտության վերաբերյալ: Նրա փոխարեն արտահայտվում է օգնականը` Ազգային ճակատ կուսակցության ղեկավար Ալի Քերիմլին, որն իր թեկնածությունը հանեց հօգուտ համախոհի: (Մամեդովի հաղթանակի դեպքում, նա կզբաղեցնի վարչապետի պաշտոնը): Քերամլին հասկացնել է տալիս, որ կոալիցիայի` իշխանության գալու դեպքում, պատերազմ չի լինի: «Մենք մտադիր չենք հրաժարվել ադրբեջանական տարածքներից, սակայն դա բոլորովին չի նշանակում, որ իշխանության գալուց անմիջապես հետո մենք կդիմենք ռազմական քայլերի»,- հայտարարել է նա` նշելով, որ կողմնակից է Հայաստանի հետ խաղաղ բանակցությունների շարունակմանը: Միության ներկայացուցչի խոսքերով` Էթիբար Մամեդովը ղարաբաղյան հիմնախնդիրը մտադիր է լուծել Ադրբեջանի տնտեսական հզորության ամրապնդման ճանապարհով: Ազգային ճակատի առաջնորդը ենթադրում է, որ «խաղաղ բանակցություններում Հայաստանն առավել զիջող կլինի, երբ Ադրբեջանը դառնա ավելի ուժեղ ընդդիմախոս»: Նկատենք, որ Քերեմլին ղեկավարում է 1990թ.-ին հայերի կոտորածներն իրականացրած կազմակերպության իրավահաջորդ քաղաքական կուսակցությունը: Այնպես որ արյան միջոցով խնդիրների լուծման ճանապարհը նրան մինչ վերջերս լիովին բնական էր թվում:

Ազգային ճակատի մեկ այլ ներկայացուցիչ, «Մուսավաթ» կուսակցության առաջնորդ, խորհրդարանի նախկին խոսնակ Իսա Գամբարը հավաստում է, որ ղարաբաղյան հիմնախնդիրը կլուծի իր իշխանավարության առաջին ժամկետում: «Դա կարող է տեղի ունենալ եւ 6 ամիս, եւ երեք տարի հետո: Ամեն ինչ կախված կլինի հանգամանքներից»,- ասել է նրա օգնական Արիֆ Գաջիեւը: Նշենք, որ «Մուսավաթի» ղեկավարն ամենից հաճախն է իրեն թույլ տալիս կոչեր անել խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու օգտին: Սակայն դա չի խանգարել Մինսկի խմբի ամերիկյան համանախագահ Ռուդոլֆ Պերինեին հանդիպել Գամբարի հետ Վաշինգտոնում եւ ամենայն լրջությամբ լսել վերջինիս առաջարկները ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման վերաբերյալ:

Իլհամ Ալիեւը համեմատաբար համեստ է ղարաբաղյան հակամարտության խնդիրների հետ կապված խոստումներում: Նա ձգտում է խուսափել նախկին ինքնավարության հանդեպ հսկողությունը վերականգնելու կոնկրետ ժամկետներ նշելուց: «Գահաժառանգը» հասարակությանը հավաստում է, որ կշարունակի հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղին: «Մենք պետք է ձգտենք հակամարտությունը լուծել խաղաղ ճանապարհով: Ադրբեջանական ազգը խաղաղություն է ուզում եւ ոչ` պատերազմ»,- նշել է Իլհամ Ալիեւը: Միեւնույն ժամանակ նա պնդում է, որ իրադարձություններն հօգուտ Ադրբեջանի են ընթանում, որին «հրադադարի ռեժիմը հնարավորություն է տվել հաջողությունների հասնել եւ քաղաքական ասպարեզում, եւ` տնտեսական»: Ալիեւ-կրտսերը հայտարարել է նաեւ, որ «խաղաղության հաստատմանն ուղղված ջանքերի հատման դեպքում, Ադրբեջանն իրավունք ունի գործադրել յուրաքանչյուր քայլ` տարածքային ամբողջականությունը վերականգնելու համար»: «Պատերազմ» բառը նա նախընտրում է բարձրաձայն չարտասանել:

Այսպիսին են Ադրբեջանի ղեկավարի աթոռին հավակնող հիմնական թեկնածուների դիրքորոշումները ղարաբաղյան հիմնախնդրին: Խոսում են բոլորը, սակայն խոստումները կյանքի կոչել ստիպված կլինի իրականացնել միայն մեկը: Ընդ որում, արդեն այսօր հայտնի է, թե ով: Եթե դատենք իշխանամետ լրատվամիջոցներում հրապարակված վարկանիշային արդյունքներից, Իլհամ Ալիեւն առջեւում է: Շաբաթվա սկզբում անցկացրած հարցումների արդյունքներով, այսօր արդեն նրան կողմ կքվեարկեր ընտրողների 58 տոկոսը: Երկրորդ տեղում Իսա Գամբարն է, որի համար պատրաստվում է քվեարկել ադրբեջանցիների 22 տոկոսը: Առաջին եռյակը համալրում է Լալա Շովկետը, որն ունի 8 տոկոս համակիրներ: Էթիբար Մամեդովը 4-րդ տեղում է` 7.8 տոկոս ընտրազանգվածով: Մնացած թեկնածուները բավականին քիչ համախոհներ ունեն: