Անկախ Քուրդիստան՝ երազանք, թե իրականություն

PanARMENIAN.Net - Ինչպես հայտարարել է Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիթ Էրդողանը Hurriyet թերթին, Թուրքիան թույլ չի տա զուգահեռ պետության ստեղծում, ինչպես դա ցանկանում են քրդերը: «Թուրքական ԶՈՒ-ն չի դադարում պայքարել քրդերի դեմ»,- ասել է Էրդողանը: Քրդերի դեմ ընթանում է ոչ թե կենաց, այլ մահու պայքար, քանզի պարտության դեպքում Թուրքիան կզրկվի երկրի գրեթե կեսի վերահսկողությունից: Այդ պայքարն ընթանում է անհաջող և ձգվում է արդեն երրորդ տասնամյակը: Թուրքիան այդ պայքարում արտաքին աջակցություն չունի: ՔԱԿ-ը պաշտոնապես համարվում է ահաբեկչական կազմակերպություն ԵՄ-ում և ԱՄՆ-ում, բայց դրանից Անկարան ոչ մի օգուտ չունի: Այստեղ ակամայից զուգահեռ է անցնում ՀԱՄԱՍ-ի և ՖԱԹՀ-ի միջև, որոնք նույնպես ահաբեկչական կազմակերպություններ էին, բայց հիմա ներկայացնում են գոյություն չունեցող Պաղեստինի պետության կառավարությունը: Կարող է այնպես ստացվել, որ ՔԱԿ-ն էլ հասնի նույնին: Թուրքական կառավարությունը հիանալի պատկերացնում է ողջ վտանգը, որը թաքնված է պետությունում քրդական գործոնի տակ, որը վերջին ժամանակներն ավելի ու ավելի է խճճվում ինքնության որոնումներում: Ինչպես արդեն նշել ենք, այսօրվա դրությամբ Թուրքիայում ինքնության հարցն ամենացավոտն է: Քրդերը, հիանալի իմանալով այդ մասին, փորձում են պառակտում մտցնել թուրքական հասարակության մեջ, որը մի ժամանակ ներկայանում էր որպես միակուռ: Բայց այդ միասնականությունը հորինված էր ՝ օսմանյան սուլթանների անհամար պատերազմները վերացրել էին քոչվորների ազգային պատկանելությունը: Ավելին, ներկա թուրքերն այդքան էլ բարեհաճ չեն քրդերի, հրեաների, հայերի, հույների նկատմամբ, նույնիսկ մահմեդականացված: Ահա և ստացվում է, որ քրդերը տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների պատճառով կարող են հասնել իրենց նպատակներից մի քանիսին: Ճիշտ է, անկախ Քուրդիստանի ստեղծումն առայժմ ապագայի գործ է, սակայն Դիարբեքիրում սկիզբն արդեն դրվել է: Այս հարցում շատ բան կախված է Իրանից, որտեղ քրդական «Պեժակ» կուսակցությունը հայտարարվել է օրենքից դուրս: Բայց Թեհրանը կարող է փոխել իր դիրքորոշումն ի հեճուկս Անկարայի և այդ ժամանակ քրդերը կարող են որոշ դիվիդենտներ շահել: Չպետք է նաև բացառել Իրաքում Հյուսիսային Քուրդիստանը, որը քրդերի մեծամասնության համար տարածք է, որտեղից պետք է սկսել սեփական պետության կառուցումը: Միաժամանակ, ինչպես հաղորդում է Kurdistan.ru-ն, Քուրդիստանի նախագահ Մասուդ Բարզային կոչ է արել դադարեցնել բռնությունը Թուրքիայի և քուրդ ապստամբների միջև և Էրդողանի հետ հանդիպումից հետո ասել, որ պատրաստ է որպես միջնորդ հանդես գալ նրանց միջև:

«Ես հանդես եմ գալի քրդերի իրավունքների պահպանման օգտին»,- ասել է Բարզանին: «Այդ իրավունքներին հասնելու համար ես չեմ կարող ընդունել թուրք զինվորների սպանությունները: Ցանկանում է դա Թուրքիան, թե ոչ, ես կցանկանայի կոչ անել ՔԱԿ-ին վերջ տալ պատերազմին: Դա իմ անձնական համոզմունքն է»: Նրա խոսքով, եթե գրոհայինները դադարեցնեն պատերազմը, Թուրքիան ռազմական գործողություններ սկսելու պատրվակ չի ունենա:

ՔԱԿ դեմ թուրքական ռազմական օպերացիայի վերաբերյալ Բարզային ասել է. «Իմ փորձը հուշում է ինձ, որ անկախ նրանից, թե ինչպիսի առաջադեմ տեխնոլոգիաներ ունեք դուք, պարտիզանական պատերազմում հաղթանակն անհնար է: Ես գիտեմ, որ ձեր բանակն ուժեղ է, բայց ում հետ եք դուք պատերազմում: Սա դաշտային պատերազմ չէ»:

Այնուամենայնիվ, սկսած ապրիլից, թուրքական ոստիկանությունը ձերբակալել է հարյուրավոր քուրդ քաղաքական ակտիվիստների Թուրքիայի քրդական շրջաններում, որոնք շարքում կան վեց ընտրված պատգամավորներ: Ակտիվիստները մեղադրվել են ՔԱԿ հետ կապերի մեջ:

Հիշեցնենք, որ ՔԱԿ-ը ձգտում է Թուրքիայի հարավ-արևելքում հասնել անկախության դեռ 1984-ից: Ավելի քան քսանամյա դիմակայության արդյունքում մահացել է ավելի քան 40 հազար մարդ: