Իրաք. Իսլամիստները համաշխարհային ջիհադի կոչ են անում, իսկ նավթի գներն աճում են

PanARMENIAN.Net - Սունիների ծայրահեղական «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» (ISIS) խմբավորումը համացանցում հոլովակ է տարածել «Առանց ջիհադի կյանք չկա» վերտառությամբ: Իսլամիստները, որոնց թվում կան Ավստրալիայի ու Մեծ Բրիտանիայի քաղաքացիներ, կոչ են անում արևմտյան երկրների մահմեդականներին մասնակցել Իրաքում և Սիրիայում իրենց բնորոշմամբ «սուրբ պատերազմին»: Գրոհայինները դիմում են արաբերեն և անգլերեն լեզուներով:

Սիրիայում և Իրաքում արևմտյան երկրներից վարձկանների մասին տվյալները մտահոգում են եվրոպական պետությունների առաջնորդներին: Դևիդ Քեմերոնը հայտարարել է, որ իրավիճակը Սիրիայում և Իրաքում վտանգավոր է, քանի որ այնտեղ կռվող գրոհայիններն ի վերջո կփորձեն վերադառնալ Մեծ Բրիտանիա:

Իսլամիստներին շատ կարճ ժամկետում հաջողվեց զգալի տարածքներ գրավել Իրաքում: Այդ երկրի կառավարությունն օգնության խնդրանքով դիմել է ԱՄՆ-ին: Պենտագոնը հայտարարել է հետախուզական թռիչքների քանակի ավելացման մասին՝ որոշելու համար գրոհայինների տեղակայման վայրերը: Միևնույն ժամանակ, մարտերը «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» խմբավորման և Իրաքի կառավարական զորքերի միջև արդեն 60 մարդու կյանք են խլել, հայտնում է euronews-ը: Իսլամիստ գրոհայինները հսկողության տակ են առել Թալ Աֆար, Մոսուլ, Տիկրիտ քաղաքները, գրավել են մի շարք բնակավայրեր Սալահ էդ Դին գավառում ու Քիրկուկում:

Տասնայկ հազարավոր իրաքցիներ փախչում են երկրի հյուսիսային շրջաններից: Շատերն ապաստան են գտնում փախստականների ճամբարներում Քրդստանի հյուսիսում: Բաղդադում իրավիճակը լարված է: Փողոցներով ռազմաճակատ են ուղևորվում շիա կամավորակններով բեռնատարները: Շատերն ակնկալում են ԱՄՆ աջակցությունը:

Երիտասարդներից շատերը միանում են կառավարական բանակին: Զենք վերցնելու կոչով նրանց էր դիմել Իրաքի այաթոլա Ալի աս Սիստանին:

Մինչդեռ, նավթի համաշխարհային գները հասել են վերջին 9 ամիսների համար առավելագույն ցուցանիշի: Հաղորդագրությունն այն մասին, որ Իրաքի կառավարությունը խնդրել է ԱՄՆ-ին ավիահարվածներ հասցնել գրոհայինների դիրքերին, անհանգստացնում է ներդրողներին. հակամարտությունը կարող է տարածվել նաև հարևան պետությունների վրա: Brent տեսակի եվրոպական նավթի 1 բարելը սակարկվում է 115 դոլարի սահմանում, իսկ ամսվա սկզբին նրա արժեքը 6 դոլարով էժան էր: Սակայն վերլուծաբանները գտնում են, որ դա կարող է շարունակվել, եթե իրավիճակն Իրաքում չշտկվի: «Իրաքն աշխարհի նավթ արտադրող և արտահանող խոշորագույն երկրներից է, նա նույնիսկ Իրանից է առաջ անցել:

Արդյունահանման ծավալների նույնիսկ փոքր նվազումը կազդի նավթի գների վրա, որոշ վերլուծաբաններ արդեն խոսում են մեկ բարելի դիմաց 125 և նույնիսկ 150 դոլար հնարավոր գնի մասին»,-պարզաբանում է գերմանական Commerzbank-ի փորձագետ Յուգեն Վեյնբերգը:

Որքան շատ է տիրում անորոշությունը, այնքան մեծ է դառնում սպառնալիքը համաշխարհային տնտեսությանը: Ընդ որում, նույնիսկ մինչ իրաքյան զարգացումները ԱՄՀ-ն ու մյուս միջազգային կազմակերպությունները վատթարացրել էին այս տարվա կանխատեսումները:

«Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» (ISIS) խմբավորումը իրաքյան սունիների ապստամբ խմբերի գլխամասային կազմակերպությունն է, որը ստեղծվել է 2006 թ. հոկտեմբերի 15-ին: Խմբավորումը իշխանության հավակնություններ ունի 18 իրաքյան գավառներից 8-ում, որտեղի բնակչությունը հիմնականում սունիներ են: Կազմակերպության ստեղծմանը մասնակցել է «Ալ Քայիդան» և նրա հետ կապված «Շուրա մոջահեդների խորհուրդը»: Գլխավոր նպատական է օկուպանտների և նրանց դաշնակիցների արտաքսումը և իսլամական շարիաթական պետության ստեղծումը Իրաքի սունիների գավառներում: 2010 թվականի մարտին ավիահարվածի արդյունքում ոչնչացվեցին խմբավորման երկու առաջնորդները՝ Աբու Օմար ալ Բաղդադին և եգիպտացի Աբու Այուբ ալ Մասրին: Նոր առաջնորդ դարձավ մարոկացի Ան Նասեր Լիդինիլ Աբու Սուլեյմանը:

Իրավիճակն Իրաքում վատթարացավ վերջին օրերին, երբ «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» (ISIS) խմբավորման գրոհայինները գրավեցին խոշոր Մոսուլ և Տիկրիտ քաղաքները և հայտարարեցին դեպի Բաղդադ հարձակում ծավալելու մտադրության մասին: Իրաքցի զինծառայողները փախել են շրջաններից ծայրահեղականների ուժերի ճնշման տակ, զինվորականներից շատերը գերի են վերցվել ու սպանվել գրոհայինների կողմից: Որոշ տվյալներով, գրոհայինները գնդակահարել են մոտ 1000 զինվորների: