Ապրիլի 25-ին ՄԻԵԴ-ը կհրապարակի Մարտի 1-ի մասով «Տեր-Պետրոսյանն ընդդեմ ՀՀ-ի» վճիռը

PanARMENIAN.Net - Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը ապրիլի 25-ին կհրապարակի «Տեր-Պետրոսյանն ընդդեմ Հայաստանի Հանրապետության» վճիռը, հայտնել է Newsline կայքը։

ՄԻԵԴ-ի կայքում, նշվում է, որ գործը վերաբերում է Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր Պետրոսյանի բողոքին՝ 2008-ին հավաքների իր ազատության միջամտությանը, պաշտպանության արդյունավետ միջոցի պակասին և իրեն ենթադրաբար տնային կալանքին տակ պահելուն:

Գործի նյութերում նշվում է, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը 2008թ․-ի նախագահական ընտրություններում ընդդիմության հիմնական թեկնածուն էր։

«Փետրվարի 20-ից Տեր-Պետրոսյանի գլխավորությամբ ենթադրյալ ընտրախախտումների դեմ սկսվել են բողոքի ակցիաներ՝ մասնավորապես Ազատության հրապարակում: Հանրահավաքները երբեմն ներառում էր տասնյակ հազարավոր մարդկանց: Դիմումատուն պնդում է, որ 2008 թ. Մարտի 1-ի առավոտյան ոստիկանությունը ժամանել է Ազատության հրապարակ, շրջապափակել ցուցարարներին, առանց որևէ նախազգուշացման հարձակվել է և բռնությամբ ծեծել նրանց: Ցուցարարները արագորեն դուրս են եկել հրապարակից, Տեր-Պետրոսյանին նույնպես հրամայվել է հեռանալ, բայց նա հրաժարվել է, որից հետո նրան հարկադրաբար նստեցերլ են մեքենան և տեղափոխել իր տուն՝ թույլ չտալով հեռանալ այնտեղից: Ոստիկանությունը շրջափակել է Տեր-Պետրոսյանի տան ճանապարհները և բոլոր ավտոմեքենաները ստուգվել են, ոչ ոք չէր կարող նրա տուն գնալ կամ այնտեղից դուրս գալ առանց հատուկ ուժերի թույլտվության» , - ասված է նյութերում:

Նշվում է, որ հանրահավաքները շարունակվել են ամբողջ քաղաքում մինչև ուշ գիշեր, որի ընթացքում բախումներ են եղել ցուցարարների և իրավապահ մարմինների աշխատակիցների միջև, ինչի հետևանքով 10 մարդ մահացել է, եղել են բազմաթիվ վիրավորները և ՀՀ նախագահն արտակարգ դրություն է հայտարարել: Ասվում է, որ կառավարությունը վիճարկում է այս մեղադրանքները:

Մասնավորապես, նշվում է, որ ցուցարարների կողմից հարձակման են ենթարկվել ոստիկանական ուժերը, իսկ Տեր-Պետրոսյանը կամավոր է նստել ոստիկանության մեքենան: Այնուհետ նա տեղափոխվել է իր տուն և այլևս որևէ տեղ գնալու ցանկություն չի հայտնել: Ոստիկանության աշխատակիցները Տեր-Պետրոսյանի տան մոտ գտնվել են անվտանգության ապահովման միջոցառումների շրջանակում, ինչպես պետական պաշտպանության ներքո գտնվող բոլոր անձանց համար: Ոստիկանական ուժերը ոչ մեկի չեն արգելել մտնել Տեր-Պետրոսյանի տուն, ոչ էլ արգելել են Տեր-Պետրոսյանին դուրս գալ:

Միայն մեկ անգամ Տեր-Պետրոսյանը ցանկություն է հայտնել տնից դուրս գալ, բայց ոչ մի տեղ չի գնացել, երբ նրան ասվել է, որ անվտանգության աշխատակիցներն իրեն չեն ուղեկցի: 2008 թ. մարտի 4-ին Տեր-Պետրոսյանի պաշտոնական ներկայացուցիչը դիմում է ներկայացրել Սահմանադրական դատարան` պնդելով, որ դիմումատուն փաստացի տնային կալանքի տակ է: Դիմումատուն պնդում է, որ իրեն թույլատրվել է 2008 թ. մարտի 5-ին մասնակցել դատական լսմանը մեկ ժամ, բայց իր տնային կալանքն առանց ընդհատումների տևել է մինչև 2008 թ. մարտի 20-ը:

Կառավարությունը հերքում է դիմումատուի ներկայացրած փաստերը, մասնավորապես նշելով, որ դատական լսումից հետո Տեր-Պետրոսյանը խնդրել է իրեն տուն տանել ու այլևս չի ցանկացել լքել տունը՝ մինչև մարտի 20-ին արտակարգ դրության վերացումը։ 2008 թ. մարտին Սահմանադրական դատարանը մերժել է Տեր-Պետրոսյանի դիմումը նախագահական ընտրությունների արդյունքների դեմ:

Հենվելով Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի (ազատության և անվտանգության իրավունք), 4-րդ Արձանագրության 2-րդ հոդվածի (տեղաշարժի ազատություն), 11-րդ հոդվածի (հավաքների ազատություն), հոդված 13-ի (իրավական պաշտպանության արդյունավետ միջոցի իրավունք) վրա՝ Տեր-Պետրոսյանը ՄԻԵԴ բողոքել է, որ 2008 թ. մարտի 1-ին Ազատության հրապարակից իրեն հարկադրաբար են հեռացրել, որտեղ խաղաղ հավաքներ էին, ու դրել տնային կալանքի տակ ու ինքը չի ունեցել իրավական պաշտպանության արդյունավետ միջոց։ Հենվելով 14-րդ հոդվածի վրա (խտրականության արգելում)՝ Տեր-Պետրոսյանը բողոքել է, որ իր նկատմամբ խտրականություն է դրսևորվել՝ իր քաղաքական կարծիքի պատճառով:

Մարտի 1-ի դեպքերից 11 տարի է անցել: Այդ օրը Երևանում ՀՀ 10 քաղաքացի է զոհվել, վիրավորվել ավելի քան 200 հոգի:

2008-ի փետրվար ամսվա վերջին, ՀՀ նախագահի փետրվարի 19 ընտրությունների արդյունքներից դժգոհ քաղաքացիները՝ ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավորությամբ հանրահավաքներ ու նստացույց էին անցկացնում Ազատության հրապարակում: Մարտի 1-ի վաղ առավոտյան ոստիկանության աշխատակիցները Ազատության հրապարակում զենք, զինամթերք և մոլոտովյան կոկտեյլներ հայտնաբերելու պատրվակով ներխուժեցին հրապարակ, հարձակվեցին ցուցարարների վրա և ուժով ցրեցին նրանց:

Ժամեր անց ցուցարարները հավաքվեցին Մյասնիկյանի արձանին հարող հրապարակում՝ Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի դեսպանատների առաջ, և սկսվեց ինքնաբուխ հանրահավաք։ Ավելի ուշ հայտարարվեց պարետային ժամ, մայրաքաղաք մտցվեցին բանակային ստորաբաժանումներ: Բախումների արդյունքում զոհվեց տասը մարդ: