ՄԻԵԴ-ը վճիռ է կայացրել ՀՀ դեմ․ Խախտվել է լրագրողի արտահայտվելու ազատության իրավունքը

PanARMENIAN.Net - Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը՝ ՄԻԵԴ–ը, ապրիլի 3-ին վճիռ է կայացրել ընդդեմ Հայաստանի՝ հաստատելով, որ լրագրող Հայկ Գրիգորյանի խոսքի ազատության իրավունքը խախտվել է՝ համաձայն Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածի։

Պետությունը պարտավոր է լրագրողին փոխհատուցել 4500 եվրո՝ ոչ նյութական վնասի համար, հայտնում է »Հետքը»։

2016թ․ հուլիսի 17-ին մի խումբ զինված անձինք ներխուժել են ՀՀ ոստիկանության Պետական պահպանության ծառայության տարածք, ինչից հետո մայրաքաղաքում սկսվել են բազմամարդ բողոքի ակցիաներ՝ աջակցելով գրավման մասնակիցներին և պահանջելով նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը։

Ոստիկանությունն ուժեղացված ռեժիմով է գործել, Սարի թաղի հատվածում տեղադրվել են անցակետեր, դադարեցվել է գազամատակարարումը, չեն աշխատել տրանսպորտային միջոցները։ Հուլիսի 19-ին ցուցարարները հանդես են եկել այդ խոչընդոտների դեմ։

Անկախ լրագրող Հայկ Գրիգորյանը հետևել և լուսաբանել է բողոքի ակցիաները։ Երբ ոստիկանները օդ են կրակել և ցուցարարների մեծ մասը փախել է, Հայկ Գրիգորյանը մոտեցել է երեք սպաներից բաղկացած խմբին, որը շրջապատած է եղել գետնին նստած տղամարդուն, և ցանկացել է նկարահանել:Ոստիկաններից մեկը ձեռքերով և ոտքերով հարվածել է Հայկին: Ոստիկանության ծառայողը վերցրել է տեսախցիկը և հեռացել: Երբ Հայկը գնացել է նրանց հետևից, դարձալ ոստիկանները փորձել են բռնություն կիրառել:

Լրագրող Թ. Ենոքյանը, ով գտնվել է դեպքի վայրում, բազմիցս բարձրաձայն հայտարարել է, որ Հայկը լրագրող է և պահանջել է դադարեցնել բռնությունը։

Հայկ Գրիգորյանը հոսպիտալացվել է «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն, որտեղ ախտորոշվել է բազմակի վնասվածք՝ ներառյալ գլխի, կրծքավանդակի, շրթունքի և ծնոտի շրջանում։ Դիմածնոտային վիրաբույժը վերքի մակերեսը մշակել և կարել է։

Բժշկական կենտրոնը գրավոր տեղեկացրել է Էրեբունու ոստիկանությանը, նշելով, որ ըստ Գրիգորյանի՝ իրեն բռնության են ենթարկել ոստիկանության աշխատակիցները։

Հուլիսի 23-ին Հատուկ քննչական ծառայության քննիչը քրեական գործ է հարուցել՝ պաշտոնեական լիազորությունները գերազանցելու և լրագրողի գործունեությանը խոչընդոտելու հոդվածներով։

Օգոստոսի 6-ին նշանակվել է դատաբժշկական փորձաքննություն, որի արդյունքում արձանագրվել է շրթունքի վնասվածք, սակայն այն դասակարգվել է որպես թեթև վնաս։ Սեպտեմբերի 6-ին լրագրողը ճանաչվել է տուժող։

ՀՔԾ-ի լուծարումից հետո գործը փոխանցվել է Հակակոռուպցիոն կոմիտե, որն էլ հարցաքննել է ոստիկաններին։ Նրանք նշել են, թե Հայկ Գրիգորյանը չի ունեցել է տեսանելի տարբերանշան, որից պարզ դառնար՝ նա լրագրող է։ Ըստ նրանց՝ նպատակն է եղել նրան զսպել և կանխել հնարավոր բախումը։

Ոստիկանները հերքել են, որ հարվածել են կամ ջնջել են տեսագրությունը։

2022թ․ հուլիսի 14-ին գործը փոխանցվել է Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության վարչություն։ Սակայն նախաքննության շարունակվող բնույթի պատճառով Հայկ Գրիգորյանը որոշել է դիմել ՄԻԵԴ։

Նրա շահերը ներկայացրել են «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ իրավաբաններ Հայկուհի Հարութունյանը, Արաքս Մելքոնյանը և մյուսները։

Կառավարությունը ներկայացրել է ներպետական օրինակներ, որտեղ լրագրողների դեմ գործողությունների համար անձինք ենթարկվել են պատասխանատվության, սակայն դրանցից միայն երեքն են առնչվել ոստիկաններին։

Պետության ներկայացուցիչը պնդել է, թե բողոքը պետք է մերժվեր, քանի որ չավարտված են ներպետական պաշտպանական մեխանիզմները։ Հայկ Գրիգորյանը հակադարձել է՝ նշելով, որ նախաքննությունը շարունակվել է մոտ յոթ տարի՝ առանց որևէ ոստիկանին մեղադրանք առաջադրելու։

Դատարանը ընդգծել է՝ նման դեպքերում միայն գործուն քրեական մեխանիզմներն են համարժեք պաշտպանություն ապահովող գործիք։ Նշվել է, որ քննությունը, չնայած բավարար նյութերին, տևել է անթույլատրելիորեն երկար ժամանակ՝ 7 տարի։

Հայկ Գրիգորյանը պահանջել է 82 եվրո՝ հեռախոսի կորստի համար, 10,000 եվրո՝ ոչ նյութական վնասի, և 3800 եվրո՝ ծախսերի փոխհատուցման համար, սակայն Դատարանը գտել է, որ նյութական վնասի պահանջը բավարար հիմքեր չունի, իսկ ծախսերը հավաստող փաստաթղթեր չեն ներկայացվել։

Եվրոպական դատարանը, ճանաչելով խոսքի ազատության խախտումը, վճռել է, որ պետությունը պարտավոր է 4500 եվրո վճարել լրագրողին՝ որպես ոչ նյութական վնասի փոխհատուցում։