Նյու-Յորքում Հայաստան-Ադրբեջան-Թուրքիա հանդիպումից շատ բան չի ակնկալվում

ՄԱԿ-ը, ցավոք սրտի, այն տեղը չէ, որտեղ լուծվում են վեճերն ու հակամարտությունները, այլ այն տեղն է, որտեղ կարելի է հանդիպել եւ քննարկել այն, ինչ որ հնարավոր չէ անել այլ տարածքում

ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի 63 նստաշրջանում տարածաշրջանի երկրները հույս ունեն Հարավային Օսիայի եւ Վրաստանի հետ կապված որոշ խնդիրներ լուծել: Կտրուկ ակտիվացած թուրքական դիվանագիտության պայմաններում կարելի է հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործում տեղաշարժեր ակնկալել: Ավելին, սեպտեմբերի 25-ին Հայաստանի, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավարների ենթադրվելիք եռակողմ հանդիպումը ակնհայտորեն անցնելու է ԱՄՆ-ի հովանավորության ներքո, եւ ամենայն հավանականությամբ Միացյալ Նահանգները կանեն ամեն հնարավոր բան, որպեսզի հանդիպմանը կանխեն Ռուսաստանի ներկայացուցչի մուտքը:
PanARMENIAN.Net - Նախարարները կքննարկեն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խնդիրը` երեք երկրների միջեւ հարաբերությունների գլխավոր փորձաքարը: Շատ հնարավոր է, որ Ալի Բաբաջանն ու Էլմար Մամեդյարովը կփորձեն իրենց հայ գործընկեր ԷդվարդՆալբանդյանին հակել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ծառայություններից հրաժարվելու մտքին: Ճիշտ է, Հայաստանը այդ հարցում երբեք չի համաձայնվի Թուրքիայի միջնորդությանը. դա հավասարազոր կլինի ԼՂՀ-ն հենց այնպես Ադրբեջանին տալուն: Բայց չի բացառվում եւ Թուրքիայի կողմից ճնշումը Ադրբեջանի վրա` կապված Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղի հետ (ԲԹՋ), որը վրացական պատերազմից հետո անապահով է դարձել: Փաստորեն, ԲԹՋ-ն ընդամենը հաստատեց, որ ոչ մի երկարաժամկետ նախագիծ չի կարող տնտեսապես շահավետ լինել, եթե այն իրականացվում է, ելնելով քաղաքական գործիչների շահերից եւ հարեւան երկիրը, տվյալ դեպքում` Հայաստանը, աշխարհից մեկուսացնելու անհագ ցանկությունից:

Այդ միջոցին, դատելով որոշ հայտանիշներից, Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությունը վերջերս փոփոխությունների է ենթարկվում: Թուրքիայի համար ԱՄՆ-ն այլեւս գլխավոր դաշնակիցը չէ, եւ կարող է պատահի` որոշ ժամանակով Թուրքիայի համար այդպիսի դաշնակից դառնա Ռուսաստանը, որից կախված է երկրի տնտեսությունը: «Անկարան քանի գնում, ավելի է սուզվում միտումների հակասական եւ խճճված կծիկի մեջ: Լինելով ԱՄՆ եւ Իսրայելի մարտավարական դաշնակիցը` նա միաժամանակ փորձում է բարեկամական հարաբերություններ պահպանել Սիրիայի եւ Իրանի հետ: Նա հավակնում է Եվրամիություն մտնել, բայց այդ կազմակերպության հետ Հյուսիսային Կիպրոսի հարցում հղի է տարաձայնություններով: Նա սահմանակից է Կովկասին եւ մշակութային կապեր ունի Միջին Ասիայի թյուրքական հանրապետությունների հետ, ինչը նրան բանալի է դարձնում Ռուսաստանից էներգետիկ անկախության մասին Եվրոպայի երազանքներն իրականցնելու գործում, այդուհանդերձ նա խիստ կախվածություն ունի ռուսական գազից եւ Ռուսաստանի հետ առեւտրից: Զարմանալի չէ, որ Թուրքիան չի ցանկանում անցնել ոչ մեկի, ոչ էլ մյուսի կողմը»,-գրում է Newsweek-ը: Անկարայում Ռուսաստանի դեսպան Վլադիմիր Իվանովսկու խոսքերով, Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ տնտեսական հարաբերությունները դինամիկ կերպով զարգանում են եւ աճելու միտում ունեն:

Միանգամ չի, որ մենք ասել ենք, որ Թուրքիան շատ պրագմատիկ երկիր է եւ երբեք չի անի այն, ինչն իրեն ձեռնտու չի: Վրացական պատերազմը ցույց տվեց, թե Իրաքի պատերազմն ու ռուսական տնտեսությունը որքան հեռու կարող են մղել Թուրքիային իր` ԱՄՆ-ի հետ երբեմնի դաշնակցական պարտականություններից` սեփական ճանապարհով գնալու համար:

Այնուամենայնիվ, Նյու-Յորքի հանդիպումներից շատ բան չի ակնկալվում: Հայաստանի եւ Թուրքիայի նախագահների` լայնորեն գովազդված հանդիպումները կարող են միայն շղարշ ծառայել իրական իրադրությունը քողարկելու համար: Չէ՞ որ, վերջիվերջո, ՄԱԿ-ը , ցավոք սրտի, այն տեղը չէ, որտեղ լուծվում են վեճերն ու հակամարտությունները, այլ այն տեղն է, որտեղ կարելի է հանդիպել եւ քննարկել այն, ինչ որ հնարավոր չէ անել այլ տարածքում:

Իսկ հակամարտությունները լուծելու իր անընդունակությունը ՄԱԿ-ը ապացուցում է սկսած Բալկանյան պատերազմից, որի արդյունքը Հարավսլավիայի մասնատումն ու Կոսովոյի անկախության հայտարարումը եղան: Այնուհետեւ ՄԱԿ-ը չկարողացավ որոշում կայացնել վրացա-օսական հակամարտության հարցում: Արդյունքը` փոփոխություններ ոչ միայն Կովկասում, այլեւ ողջ աշխարհում: Էլ չենք ասում, որ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության կարգավորման համար ՄԱԿ-ի առաջադրած բազմաթիվ բանաձեւերը երբեք չեն իրագործվել: Մեր տեսակետից, նման իրադրությունը դասավորվել է այն բանից, որ Կազմակերպությունը վերածվել է միակողմանի երթեւեկությամբ փողոցի: Միակ բանը, որին նա դեռ ընդունակ է, քննադատելն է: Բայց չէ՞ որ ՄԱԿ-ի գաղափարի հեղինակ Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտն ապագա կազմակերպության մեջ հենց խաղաղարար էր տեսնում` բառիս բուն իմաստով: Բայց ամեն ինչ ստացվեց, ինչպես Ազգերի լիգայում, որը երկար տարիների անգործությունից հետո ստիպված եղավ ինքնալուծարվել: Արդյո՞ք ՄԱԿ-ին նման ճակատագիր չի սպասվում...

Կարինե Տեր-Սահակյան
 Ամենաընթերցվողը բաժնում
ՀՀԿ-ն «աղքատացել է», ՔՊ-ն՝ «հարստացել»
Հայաստանի բազմաթիվ կառույցներ մնացել են առանց ղեկավարի
Ով ինչպիսի աղմուկով հեռացավ և ինչու
Հայաստանը նոյեմբերի 10-ից հետո՝ թվերով
 Ուշադրության կենտրոնում
ԱԽ քարտուղար․ Համապարփակ խաղաղությունը կենթադրի նաև գերիների վերադարձ

ԱԽ քարտուղար․ Համապարփակ խաղաղությունը կենթադրի նաև գերիների վերադարձ Նա ասել է, որ այդ հարցը ճիշտ չէ փոխկապակցել խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հարցի հետ

 Բաժնի այլ նյութերը
«Խաղի» մեջ վերադառնալու ցանկությամբ ՌԴ-ն փորձում է չմարգինալացվել ՀՀ-Ադրբեջան բանակցային գործընթացում
Դրագոմանների ժամանակը Դեպի արդիականացված արտաքին քաղաքականություն
---