Թուրքամետ կոնգրեսականները կոչ են անում դադարեցնել Կոնգրեսում Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձեւի առաջխաղացումը

PanARMENIAN.Net - Թուրքամետ կոնգրեսականները Կոնգրեսում իրենց գործընկերներին կոչ են անում դադարեցնել Կոնգրեսում Հայոց ցեղասպանության մասին 252 բանաձեւի առաջխաղացումը նախքան այն կքննարկվի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին գործերի կոմիտեում: Ինչպես գրում է ամերիկյան The Hill թերթը, փետրվարի 22-ին կոնգրեսականներ Սթիվ Քոենը, Քեյ Գրենջերը եւ Էդ Վայթֆիլդը նամակ են հղել արտաքին գործերի կոմիտե, որում կոնգրեսականներին խնդրել են հրաժարվել բանաձեւի առաջխաղացումից:

Նամակում կոնգրեսականներն ընդգծել են, որ այդ բանաձեւի ընդունումը կվնասի Հայաստանի ու Թուրքիայի միջեւ հարաբերություններին: Բացի դրանից, կոնգրեսականների այդ եռյակը մտադիր է առանձին նամակ հղել կոմիտեի նախագահ Հովարդ Բերմանին: Ներկայումս նրանք ստորագրություններ են հավաքում եւ արդեն 14 կոնգրեսականներ միացել են նամակի կոչին:

Ի պատասխան դրան ԱՄՆ հայկական կազմակերպությունները` Ամերիկայի Հայկական Համագումարը (AAA), Համահայկական Բարեգործական Միությունը (AGBU), ԱՄՆ-ում Հայ Առաքելական եկեղեցու Արեւելյան ու Արեւմտյան թեմերը փետրվարի 25-ին նամակ հղեցին Հովարդ Բերմանին` կոչ անելով նրան օժանդակել բանաձեւի ընդունումը:

Թերթը գրում է, որ այս տարի կոմիտեում բանաձեւի ընդունման համար լավ հնարավորություն կա` հաշվի առնելով, որ Բերմանն օժանդակում է բանաձեւը: Բաից դրանից, արտաքին գործերի կոմիտեում 46 կոնգրեսականներից 16-ը բանաձեւի ընդունման կողմնակիցներն են: «Բայց ամբողջ խնդիրը կայանում է նրանում, թե ինչ կկատարվի բանաձեւի հետ կոմիտեում դրա ընդունման դեպքում: 2007-ին, երբ կոմիտեն մեծ դժվարությամբ ընդունեց բանաձեւը, ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Պելոսին թուրքական կողմից ճնշման պատճառով քվեարկության համար չներկայացրեց բանաձեւը Ներկայացուցիչների պալատում»,- հիշեցնում է թերթը:

Նենսի Պելոսիի մամլո քարտուղար Նադիմ Էլշամին չհաղորդեց, թե արդյոք բանաձեւը Ներկայացուցիչների պալատում քվեարկության կառաջադրվի կոմիտեի կողմից ընդունվելու դեպքում, թե ոչ:

Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձև

252 բանաձևը Ներկայացուցիչների պալատին են ներկայացրել Ադամ Շիֆն ու Ջորջ Ռադանովիչը: Ներկայումս բանաձևին սատարում են շուրջ 140 կոնգրեսականներ: 2010 թվականի մարտի 4-ին Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների կոմիտեն հավանություն տվեց բանաձևին՝ 22 «կողմ» և 21 «դեմ» ձայների հարաբերակցությամբ: Նմանատիպ բանաձև է ներկայացված նաև ԱՄՆ Սենատում:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Ըստ Յուսուբովի, այդ մարդիկ պետկառույցների աշխատակիցներ են և գործարարներ
Կողմերը քննարկելու են նաև համագործակցությունը նավթագազային ոլորտում
Էսմայիլին ասել է, որ թռիչքի ժամանակ եղանակը բարենպաստ է եղել, ամպամածություն եղել միայն մեկ հատվածում
---