Մարտի 9-ին Կալիֆորնիայի Հրեական համալսարանում կանցնի «Հայաստան, Օսվենցիմ և հաջորդող շրջան» գիտաժողովը: Գիտաժողովին կմասնակցեն Ռիչարդ Հովհաննիսյանը (UCLA), Սթիվեն Սմիթը Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարանից և Մայքլ Բերենբաումն Ամերիկայի հրեական համալսարանից:
Միջոցառումը նվիրված է Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին: Նշենք, որ ամբողջ 2014-ի ընթացքում աշխարհի տարբեր երկրներում կանցնեն նմանատիպ գիտաժողովներ, դասախոսություններ, ծրագրեր, որոնք կիրազեկեն համաշխարհային հանրությանն Օսմանյան կայսրության գործած ոճիրի մասին: Ֆրանկլին Լիթթելի ու Հյուրիեթ Լոքի 1970-ին հիմնադրած ամենամյա խորհրդաժողովը նվիրված է Հոլոքոսթի տարբեր ասպեկտներին, սակայն վերջերս այն ուշադրություն է դարձնում նաև Հայոց ցեղասպանությանը որպես Հոլոքոսթի նախադեպի:
Գիտաժողովը կվարի դոկտոր Մայքլ Բերենբաումը, որը համաշխարհային հեղինակություն է Հոլոքոսթի պատմության ասպարեզում: Նա մասնակցել է նաև Վաշինգտոնում Հոլոքոսթի թանգարանի ստեղծմանը, որտեղ եղել են նաև Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված ցուցադրություններ: Մինչդեռ, պետք չէ մոռանալ Հակադիֆամացիոն լիգայի (ADL) մասին, որը թուրքական լոբբիիի մասն է և հայտնի է Հայոց ցեղասպանության իր մերժողական դիրքորոշմամբ: Դեռ 2007-ին ADL ղեկավար Աբրահամ Ֆոքսմանը հայտարարեց.
«Բարեկամների միջև ժամանակ առ ժամանակ լինում են տարաձայնություններ, ինչպես, օրինակ, Հակադիֆամացիոն լիգայի կողմից ցեղասպանության ճանաչման հարցն է: Սակայն այդ հարցը չպետք է Կոնգրեսում Հայոց ցեղասպանության մասին 106-րդ բանաձևի ընդունման առարկա դառնա: Գտնում ենք, որ պատմության հետ կապված հարցերը Թուրքիայի ու Հայաստանի միջև պետք է լուծեն երկու կողմերը, ոչ թե ԱՄՆ Կոնգրեսը կամ այլ երկրների խորհրդարանականները: Դա քաղաքական հարց չէ, և կոնգրեսականները պատմաբաններ չեն: Կարծում եմ, որ պետք է կենտրոնանանք ապագայի, ոչ թե անցյալի վրա: Եթե ԱՄՆ հրեական համայնքը կամ Կոնգրեսը ցանկանում են օգնել, ապա պետք է հաշտեցնեն Թուրքիային ու Հայաստանին հանուն ապագա սերունդների»:
Այդ օրվանից շատ ժամանակ է անցել և ամբողջ աշխարհում հրեաները կոչ են անում ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Սակայն նրանք դա անում են ի հեճուկս Թուրքիայի, որի հետ հարաբերությունները կտրուկ սրվեցին Mavi Marmara-ի հետ կապված միջադեպից հետո, և, դատելով Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանի խոսքերից, մոտ ապագայում հազիվ թե կարգավորվեն:
Մինչդեռ, գիտաժողովը Լոս Անջելեսում ոչ առաջինն է, ոչ էլ վերջինը, որի ժամանակ Հայոց ցեղասպանության ու Հոլոքոսթի միջև զուգահեռներ կանցկացվեն: 2014-ի մարտի 22-23-ին Երևանում կկայանա «Հայոց ցեղասպանություն. Մարտահրավերներ հարյուրամյակի շեմին» խորագրով գիտաժողովը, որին կմասնակցեն ցեղասպանության հարցում համաշխարհային հեղինակություն ունեցող գիտնականներ՝ պրոֆեսոր Իսրայել Չարին, Յաիր Աուրոնն Իսրայելից, California Courrier խմբագիր Հարութ Սասունյանը, դոկտոր Ռիչարդ Հովհաննիսյանը Կալիֆորնիայի համալսարանից, Վահագն Դադրյանը Նյու Յորքից, գիտնականներ եվրոպական երկրներից, ինչպես նաև Հայաստանը ներկայացնող հետազոտողներ:
