Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ ռեժիսոր Նիհաթ Մուրշիթփընարը սկսել է հայերի տեղահանության և կոտորածների մասին պատմող պիեսի բեմադրությունը:

Հեղինակն Օզգյուր Օզջանն է: Նա խոսել է իր իսկ գրած ստեղծագործության մասին և նշել, որ այն բեմ է բարձրանալու 2015-ին: Խոսելով ստեղծագործության մասին՝ հեղինակը նշել է, որ Թուրքիայում ազգային փոքրամասնությունների խնդիրները 1915-ին չեն սկսվել ու ավարտվել: Դրանք շարունակվում են մինչև այժմ:

«Պիեսը գրելիս փորձել եմ գտնել պատասխանն ու հանդիսատեսից հարցնել, թե ինչ է փոխվել ու ինչ չի փոխվել անցած 100 տարիվա ընթացքում: Կոտորածները տեսնելով լուռ մնացած մարդիկ կոտորողների չափ հանցավոր են»,- ասել է նա։

Պիեսում հայրենիքից հեռանալ հարկադրվածները հանդիպում են արտերկրում՝ Անդո քեռու մոտ:Tert.am-ը գրում է, որ հեղինակը նաև մանրամասնել է, թե ինչ դժվարությունների են հանդիպում պիեսը ցուցադրելու համար բեմ գտնելու հարցում:

«Մարդիկ մտածում են, որ դրանով իրենց կառույցները վտանգի տակ կդնեն: Այն, որ պիեսը հայերի և 1915-ին մասին է և բեմադրվելու է 2015-ին՝ ջարդերի 100-ամյակին, մարդկանց կաշկանդում է: Դեռ բեմ ենք փնտրում: Մեր ներկայացումը նաև հայերեն է թարգմանվելու»,- մանրամասնել է Օզջանը:

Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող հարյուրավոր գիտական ու փաստական աշխատություններ ու գրքեր են հրատարակվել աշխարհի տարբեր անկյուններում տարբեր ազգերի գիտնականների կողմից: Մի ամբողջ գրադարան կարող են կազմել գեղարվեստական գրականության անդրադարձները` տարբեր ժանրային իրացումներով:

Վերջին շրջանում Ցեղասպանությանը նվիրված բազմաթիվ գրքեր են հեղինակում նաև թուրք գրողները: Թուրք գրող Աբդուլլահ Գազելը, օրինակ, իր նոր «Աքբեզ. վերջին բերդը» վեպում պատմել է իր ծննդավայրից՝ Թուրքիայի Հաթայ նահանգի Աքբեզ գյուղից հայերին տեղահանելու պատմությունը: Պատմական տվյալներով հարուստ ստեղծագործության մեջ Արևմտյան Հայաստանում տեղի ունեցած դեպքերին անդրադարձ է արվում և պատմվում է, թե ինչպես են դրանք անդրադարձել կոնկրետ մեկ գյուղի վրա:

Վերջերս ևս մեկ թուրք հեղինակի Ցեղասպանությանը նվիրված գիրքը թարգմանվեց հայերեն: Գերմանաբնակ, ազգությամբ թուրք Էրդալ Շահինիի «1915 -ի դահճի փոխակերպում» Հայոց ցեղասպանության մասին պատմող գրքի հայերեն տարբերակը հոկտեմբերի 9-ին ներկայացվեց լրագրողներին: Ինքը հեղինակը նշել է, որ հայերի պատմության դժբախտ էջի համար նաև իրեն է մեղավոր ճանաչում: Իսկ 2012-ին հրատարակված «Արսինե» վեպը, որը գրվել է 107-ամյա հայ կնոջ պատմած փաստերի հիման վրա, մի շարք կազմակերպությունների, միությունների կողմից առաջարկվել է որպես 2015 թվականին գրականության Նոբելյան մրցանակի թեկնածու: