ԲԵՅՐՈՒԹԻ ՀԱՅԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՆԱԽԿԻՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ՄԱՀԸ ՀՂԻ Է ՎՏԱՆԳԱՎՈՐ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐՈՎ

PanARMENIAN.Net - 60-ամյա միլիարդատեր Հարիրին, ում 70-ական թվականների վերջին «Ֆորբս» ամսագիրը ներառել էր մոլորակի ամենահարուստ հարյուր անձանց ցուցակում, հսկայական ներդորւմ է ունեցել իր երկրի տնտեսական զարգացման մեջ: Կրկնակի անգամ ղեկավարելով երկրի կառավարությունը` նա թողեց վարչապետի պաշտոնը 2004թ.-ի նոյեմբերին նախագահ Էմիլ Լահուդի հետ ունեցած հակասությունների պատճառով, ով սահմանադրական փոփոխությունների շնորհիվ կարողացավ երրորդ անգամ մնալ նախագահի պաշտոնում: Ընդդիմության շարքերն անցնելով` Հարիրին սկսեց միավորել այն ուժերը, որոնք պահանջում էին Լիբանանից անհապաղ հեռացնել սիրիական զորքերը: Սուննիթ Հարիրիի կողիքն հայտնվեցին տարբեր քաղաքական կուսակցություններ, ազգային խմբավորումներ եւ ուղղություններ ներկայացնող քաղաքական գործիչներ` դրուզական համայնքի առաջնորդները, քրիստոնյաների բանակի նախկին հրամանատար Միշել Աուն, եւ նույնիսկ մարոնիթական քրիստոնյա համայնքի ներկայացուցիչները: Մեկնաբանները կանխատեսում էին, որ Ռաֆիկ Հարիրիի շնորհիվ ընդդիմությունը կարող էր լիարժեք հաղթանակի հասնել մայիսին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններում: Ինչ կլինի նրա մահից հետո, ոչ ոք չի համարձակվում ենթադրել:

Հարիրիի հաղթանակը կհանգեցներ աշխարհաքաղաքական իրադրության փոփոխմանը, քանի որ նրա շնորհիվ երկրից դուրս կբերվեին սիրիական զորքերը: Հարիրիի կողմնակիցները, ինչպես նաեւ Իսրաելի եւ ԱՄՆ-ի որոշ ուժեր կատարվածում մեղադրում են Սիրիային: Ակնհայտ է, որ այս ահաբեկչությունը Վաշինգտոնը կօգտագործի Դամասկոսի դեմ: Սիրիայում եւ Լիբանանում ստեղծվող իրադրությունը չի կարող անտարբեր թողնել Հայաստանին, քանի որ այդ երկրներում բնակվում է մի քանի հարյուր հազար հայ:

Լիբանանի հայկական համայնքը մշտապես փորձել է չեզոք դիրք գրավել եւ նորմալ հարաբերությունների մեջ լինել բոլոր քաղաքական ուժերի հետ: Սակայն Էմիլ Լահուդը միշտ էլ ավելի ընդունելի է եղել հայերի համար, քան Ռաֆիկ Հարիրին: Բանն այն չէ, որ Լահուդը քրիստոնյա է, իսկ Հարիրին` մուսուլման: Եվ ոչ նաեւ այն պատճառով, որ Լահուդի մայրը եւ կինը հայեր են: Առաջին հերթին դա պայմանավորված է նրանով, որ վարչապետ Հարիրին խախտեց իշխանության ձեւավորման սկզբուքնների մասին 1976թ.-ին ձեռք բերված պայմանավորվածությունը: Այդ փաստաթղթի հիմքի վրա էլ եւ ստեղծել է Լիբանանի Սահմանադրությունը: Համաձայնագրով նախատեսվում էր ազգային եւ կրոնական համայնքների ներկայացուցիչների առկայություն կառավարությունում: (Ինչպես հայտնի է, բացի արաբ-սուննիթներից, արաբ շիիթներից , արաբ-մարոնիթներից եւ հայերից երկրում բնակվում են նաեւ քրդեր, ասորիներ, ալաններ, հրեաներ): Հայկական համայնքին տրամադրված էր երկու նախարարական պաշտոն եւ հինգ պատգամավորական մանդաթ: Սակայն 2002թ.-ին, վարչապետ Հարիրին որոշեց կրճատել նախարարների քանակը եւ հայկական համայնքին զրկեց մեկ նախարարական պաշտոնից: Կառավարությունում նա թողեց միայն դաշնակ Սեպուհ Հովնանյանին, ում առաջարկեց սպորտի եւ երիտասարդության հարցերով նախարարի աննշան պաշտոնը: Սա հայկական համայնքի մոտ զայրույթ առաջացրեց: Նախանցյալ տարի Հարիրիի Երեւան այցելությունից հետո հակասությունները մեղմվեցին: Այնուհանդերձ, նա այդպես էլ չկատարեց իր խոստումը: Լահուդը հայերին վերադարձրեց նախարարական երկրորդ պորտֆեյլը Հարիրիի հրաժարականից հետո միայն:

Այժմ Լիբանանում ստեղծված իրադրությունը խիստ վտանգավոր է հայ համայնքի համար: Էմիլ Լահուդի դիրքերը նկատելիորեն թուլացել են: Հայտնի չէ, արդյոք նա ի վիճակի կլինի վերահսկել իրադրությունը: Քաղաքացիական նոր պատերազմի իրական վտանգ է ստեղծվել: Սուննիթների եւ մարոնիթների միջեւ հակամարտության լարումը Լիբանանի քաղաքական վերնախավին կստիպի հրաժարվել 76թ.-ին ստորագրված համաձայնագրի պահանջներից: Այդ ժամանակ հայ համայնքին խիստ դժվար կլինի պահպանել այն քաղաքական ազդեցությունը, որն այսօր ունի:

Արտյոմ Երկանյան