«Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակ. հետևանքներ և առաջադրանքներ» խորագրով գիտաժողով՝ Բեյրությում

19 հունվարի 2015 - 14:07 AMT

PanARMENIAN.Net - Բեյրութի Հայկազյան համալսարանը և Հայոց ցեղասպանության Լիբանանի 100-ամյակի Կենտրոնական մարմինը հունվարի 31-ից փետրվարի 1-ը «Հայոց ցեղասպանության հարյուրամյակ. հետևանքներ և առաջադրանքներ» խորագրով միջազգային գիտաժողով ենկազմակերպում:

Հայկական ուսումնասիրությունների «ԱՆԻ-» կենտրոնի տեղեկացմամբ, զեկույցներով հանդես կգան Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի փոխտնօրեն Սուրեն Մանուկյանը, («Հայոց ցեղասպանության ժողովրդագրական, մշակութային, աշխարհագրական, տնտեսական և քաղաքական հետևանքները»), միջազգային իրավունքի փորձագետ Վլադիմիր Վարդանյանը («Հայոց ցեղասպանության հետևանքների վերացումը միջազգային իրավունքի միջոցներով»), Բեյրութի հայ ավետարանական քոլեջի տնօրեն Զավեն Մսըրլյանը («Միջազգային համայնքի հակազդեցությունը Հայոց ցեղասպանության ընթացքին և դրանից հետո»), լիբանանցի պատմաբան Սալեհ Զահրեդդինը («Պետությունների կողմից Հայոց ցեղասպանության չարաշահումն ընդդեմ Թուրքիայի»), միջազգային իրավունքի փորձագետ Արսեն Ավագյանը («Թուրքիա-Հայաստան հարաբերությունները 1991-2014թթ.»), ԱՆԻ կենտրոնի փորձագետ Թաթուլ Հակոբյանը («Հայ-թուրք ոչ պետական hարաբերությունները»), թուրք պատմաբան Բյուլենթ Բիլմեզը («Թուրքիայի կեցվածքն իր փոքրամասնությունների հանդեպ (1923-2014)»), ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը («Հայերի կարգավիճակը ժամանակակից Թուրքիայում. իսլամաց(վ)ած հայերը»):

Գիտաժողովի փակումից առաջ կկայանա Դամասկոսի համալսարանի դասախոս Նորա Արիսյանի «100 արաբական վկայություն, Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակ» և լրագրող, Երևանի ԱՆԻ կենտրոնի փորձագետ Թաթուլ Հակոբյանի «Արցախյան օրագիր. կանաչ ու սև» հատորների (արաբերենով) շնորհանդեսը: Գիտաժողովի հովանավորն է Մերձավոր Արևելքի Հայ ավետարանական եկեղեցիների միության նախագահ, Վերապատվելի Մկրտիչ Կարագյոզյանը:

Հղումներ թեմայով.

100-ամյակի միջազգային գիտաժողով Բեյրութում. Aniarc.am

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: