Մոսկվայում Սամցխե-Ջավախեթիի հայերի իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված ցույց է կայացել

PanARMENIAN.Net - Ռուսաստանի ջավախահայ սփյուռքը մարտի 20-ին Մոսկվայում` Շվեյցարիայի դեսպանատանն առընթեր Վրաստանի շահերի բաժնի շենքի դիմաց, Սամցխե-Ջավախեթիի հայերի իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված ցույց է կայացել:

Ինչպես ասվում է Ռուսաստանի ջավախահայ սփյուռքի` PanARMENIAN.Net ուղարկած հաղորդարության մեջ, ցույցին մասնակցել է 15-ից ոչ ավել մարդ, քանի որ Մոսկվայի իշխանությունները սահմանափակել էին մասնակիցների քանակը: «Ցույցին անմիջականորեն մասնակցելու հնարավորությունից զրկված հայերը ավտոմեքենաներով երթ կազմակերպեցին դեսպանատան շենքի կողքով` շչակներով եւ Հայկական դրոշներով: Փողոցում անցորդներին բուկլետներ էին բաժանում, որոնցում կարելի էր կարդալ Վրաստանում հայերի հանդեպ խտրականության մասին»,- ասվում է հաղորդարության մեջ:

Ցույցի մասնակիցների կողմից ձայնարկվող կարախոսներն էին` «Մենք դեմ ենք Ջավախքի հայերի հանդեպ վրացական իշխանությունների խտրական քաղաքականությանը», «Ազատություն քաղբանտարկյալ Վահան Չախալյանին», «Հայերենը Ջավախքի շրջանային լեզուն է»: Ցույցի ընթացքում կազմակերպիչները հնչեցրեցին Վրաստանի հայերի հանդեպ խտրականության խնդրի լուծման համար չորս երկրների` Վրաստանի, Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Շվեյցարիայի մասնակցությամբ միջպետական հանձնաժողով ստեղծելու կոչը:

Ինչպես հաղորդում է Ռուսաստանի ջավախահայ սփյուռքը, նման ցույցերը շարունակական բնույթ են կրելու այնքան ժամանակ, մինչեւ որ կոնկրետ միջոցներ ձեռնարկվեն Սամցխե-Ջավախք-Ծալկա շրջանում եւ ողջ Վրաստանում տեղ տած ազային փոքրամասնությունների իրավունքների եւ ազատությունների խախտումներն արմատախիլ անելու համար: Ռուսաստանի ջավախահայ սփյուռքը Վրաստանի ընդդիմական կուսակցություններին, ազային փոքրամասնությունների հասարակական ու այլ կազմակերպություններին, ինչպես նաեւ առաջադեմ միջազային ուժերին կոչ է անում օժանդակել ջավախահայերին ու միանալ ակցիաներին:

Ջավախք

Ջավախքն հնուց ի վեր բնակեցված է եղել հայերով, ինչի մասին վկայում են ինչպես հայկական, այնպես էլ վրացական, արաբական, թուրքական եւ այլ աղբյուրները: Ըստ վրաց Լեոնտի Մրովելիի աղբյուրի, IV դարի սկզբում Ջավախքի բնակչության խոսակցական լեզուն հայերենն էր:

Սակայն թուրքական տիրապետության հաստատումը զգալի ազդեցություն ունեցավ Ջավախքի ազգային կազմի վրա: Աստիճանաբար, երկրամասի քրիստոնյա բնակչությունը, եւ առաջին հերթին հայ բնակչությունը, նվազում էր, իսկ դրա փոխարեն ավելանում էր մահմեդական բնակչության քանակը, հիմնականում լազերի եւ չերքեսների հաշվին: 18դ. վերջում Ջավախքը կորցրեց իր բնիկ հայ բնակչության զգալի մասը, որի մի հատվածը տեղափոխվեց այլ տարածքներ, իսկ մի մասն ուղղակի ոչնչացվեց:

Ջավախքի միացումը Ռուսաստանին մեծ նշանակություն ունեցավ հայ բնակչության նորմալ կյանքի եւ գործունեության համար: Երկրամասը դարձավ Կովկասի առեւտրի ու արհեստագործության ամենամեծ կենտրոններից մեկը, Կարապետ Բագրատունու ջանքերով բացվեց Մեսրոբյան հայտնի դպրոցը: Ջավախքում են ծնվել եւ մեծացել հայ ժողովրդի բազմաթիվ ականավոր գործիչներ` գրողներ Դերենիկ Դեմիրճյանն ու Վահան Տերյանը, ԵՊՀ առաջին ռեկտոր Հակոբ Մանադյանը, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության սպարապետ Ռուբեն Տեր-Մինասյանը եւ շատ ուրիշներ: Հայաստանի Հանրապետության չորս վարչապետներից երկուսը` Հովհաննես Քաջազնունին եւ Համո Օհանջանյանը եւս ծնունդով Ախալքալաքից են:

1921թ. փետրվարին Ջավախք կրկին ներխուժեցին թուրքական զորքերը: Վրացական զորքերը, ինչպես եւ 1918թ., կրկին ոչ մի օգնություն ցույց չտվեցին այդ շրջանի հայ բնակչությանը, որը ստիպված էր սեփական ուժերով դիմադրել թուրքական զորքերին: Թուրքական զորքերի ներխուժման, սովի եւ հիվանդությունների արդյունքում 1918-1921թթ. Ախալքալաքի շրջանում զոհվեց հայ բնակչության շուրջ 50 տոկոսը:

Ներկայումս Ջավախքի հայերը պայքարում են Վրաստանի կազմում ինքնավարության հասնելու համար:

 Ուշագրավ
Էսմայիլին ասել է, որ թռիչքի ժամանակ եղանակը բարենպաստ է եղել, ամպամածություն եղել միայն մեկ հատվածում
Գերատեսչությունը հայտնել է նաև գերիների թիվը՝ 511 զինծառայող 7 1 քաղաքացիական
Կավելացվեն ծախսերը նաև հատուկ նշանակության նախագծերի ֆինանսավորման համար
---