7 փետրվարի 2013 - 16:45 AMT
Իրանը տարածքային հավակնություն չունի հարևաններից ոչ մեկի նկատմամբ

Երեկ իրանական էլեկտրոնային լրատվամիջոցներից մեկը տարածել էր առաջիկա ընտրություններին առաջադրվելու մտադրություն ունեցող Սեյյեդ Մոհամմադ Բաղեր Խարազի հայտարարությունն այն մասին, որ ընտրվելու դեպքում նա Հայաստանը, Ադրբեջանը և Տաջիկստանը միացնելու է Իրանին:

Իրանագետ Ռուդիկ Յարալյանը Խարազիի մասին այսօր ասուլիսի ժամանակ նախ նշեց, որ նա ոչ շատ հայտնի քաղաքական գործիչներից է և նրա հայտարարությունը պոպուլիստական, ամբոխավարական նպատակներ է հետապնդում, ուղղված է Իրանի ազգայնամոլ ծայրահեղական լսարանին, որն այնքան մեծ չէ ընտրությունների արդյունքի վրա ազդելու համար:

«Մեզ համար կարևոր է Իրանի պաշտոնական դիրքորոշումը, որը բնավ չի կիսում այս գաղափարը: Այս օրերին Եգիպտոսում գտնվող ԻԻՀ նախագահ Ահմադի Նեժադն աննուղղակիորեն արդեն իսկ պատասխանել է այս հայտարարությանն, իհարկե, կոնկրետ չնշելով դրա մասին: Նախագահն ասել է` Իրանը երբեք որևէ հավակնություն հարևան երկրների նկատմամբ չի ունեցել», - ասաց Ռուդիկ Յարալյանը:

ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի գիտաշխատող Մհեր Բաղդասարյանը նշվածին ավելացրեց, որ Իրանում արտաքին քաղաքականությամբ զբաղվում է գերագույն հոգևոր առաջնորդը: «Սա ամրագրված է երկրի Սահմանադրությամբ: Նախագահն ինքնուրույն արտաքին քաղաքական այդպիսի ուղղություն չի կարող որոշել», - ասաց նա, նշելով, որ նման հայտարարության համար հիմքեր կարելի է գտնել Թուրքմենչայի պայմանագրով ավարտված ռուս-պարսկական պատերազների հետևանքներում: Պայմանագրով Իրանը Հարավային Կովկասում տարածքներ է կորցրել:

Չնայած հայտարարությունը քաղաքական լուրջ ենթատեքստ չունի, հայտարարության հեղինակը պակաս ազդեցիկ է, բայց նա Իրանում բավական հայտնի քաղաքական գործիչների ընտանիքից է`հայրը` Սեյյեդ Մոհսեն Խարազին, ԻԻՀ բանիմացների խորհրդի անդամ է, հորեղբայրը՝ Քամալ Խարազին, Մոհամմադ Խաթամիի օրոք եղել է ԻԻՀ ԱԳ նախարարը, քույրն ամուսնացած է Իրանի հոգևոր առաջնորդ այաթոլլահ Ալի Համենեի որդու հետ, բայց ինքը քաղաքական որևէ ակտիվ գործընթացի մասնակից չի նշվել: Տեղեկություն կա նաև, որ Սեյյեդ Մոհամմադ Բաղեր Խարազին Հզբոլլահի ակտիվ անդամներից մեկն է, նույնիսկ գլխավոր քարտուղարը: Սակայն, թե ինչքանով է այս տեղեկությունը ստույգ, դժվար է ասել, քանի որ իրանական լրատվամիջոցներն մի անգամ արդեն սխալվել են` նրան ներկայացնելով որպես թեկնածու, մինչդեռ նա միայն առաջադրվելու ցանկություն է հայտնել:

Եթե նա իր հայտարարությունն աներ որպես թեկնածու և նախընտրական ծրագրի համատեքստում, կարելի էր այն լուրջ ընդունել, բայց նունիսկ իրանական ազդեցիկ լրատվամիջոցները չեն անդրադարձել դրան: Հայտարարությունը մտահոգիչ կարող էր լինել, եթե հեղինակը, թեկնածությունն առաջադրելիս, գերագույն հոգևոր առաջնորդի աջակցությունն ունենա ` հաշվի առնելով նրա ընտանիքի դիրքը: Որովհետև ինչպես նշեց իրանագետ Ռուդիկ Յարալյանը, Իրանում չգրված օրենք կա` որ թեկնածուին աջակցում է հոգևոր առաջնորդը, նա էլ դառնում է նախագահ:

Իրանում նախագահական ընտրությունները տեղի կունենան 2013թ. հունիսի 14-ին: Հիմա ներքաղաքական վերադասավորումների շրջան է: Սեյյեդ Մոհամմադ Բաղեր Խարազիից բացի ևս 20 հավանական թեկնածուի անուն է շրջանառվում: Նրանցից, թերևս կարելի է առանձնացնել 4-5-ին, որոնք առավել ազդեցիկ են և նրանց մեջ է պետք փորձել Իրանի հաջորդ նախագահին տեսնել: Նրանք են «Պահպանողականների եռակողմ կոալիցիա»-ի անդամներ՝ ԻԻՀ Մեջլիսի նախկին նախագահ Ղոլամ Ալի Հադդադ Ադելը, ԻԻՀ հոգևոր առաջնորդի գլխավոր խորհրդական, նախկին ԱԳ նախարար Ալի Աքբար Վելայաթին, Թեհրանի քաղաքապետ Մոհամմադ Բաղեր Ղալիբաֆը, նաև Մեջլիսի գործող նախագահ Ալի Լարիջանին: