Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ)՝ Եվրոպական միության (ԵՄ) ֆինանսավորմամբ, Հայաստանում մեկնարկում է նոր նախաձեռնություն, որը նպատակ ունի զարգացնելու երկրի բուժաշխատողների հմտությունները և ամրապնդելու հոգեկան առողջության համակարգը։
Ծրագիրը մաս է կազմում Արևելյան գործընկերության հինգ երկրներում առողջապահական կայուն համակարգի ձևավորմանը միտված ավելի լայնածավալ նախագծի, հայտնում է ԱՀԿ-ի հայաստանյան գրասենյակը։
Նշվում է, որ մեկնարկած ծրագիրը կարևոր քայլ է ԵՄ-ԱՀԿ համագործակցության շրջանակում, որը միտված է դիմակայուն և ավելի առողջ Հայաստանի ստեղծմանը։
ՀՀ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը շեշտել է, որ «Հոգեկան առողջության պահպանման և բարելավման միջոցառումների ծրագիրը» ներառում է մասնագետների էթիկայի կանոնների սահմանում, կլինիկական ուղեցույցների մշակում, ինչպես նաև հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց իրավունքների վերաբերյալ դասընթացների անցկացում։ Սակայն նա ընդգծել է, որ բուժաշխատողների շարունակական վերապատրաստումն ու նրանց համար բարենպաստ պայմանների ստեղծումը չափազանց կարևոր են։
ԵՄ դեսպան Վասիլիս Մարագոսն իր հերթին նշել է, որ Եվրամիությունն աջակցում է Հայաստանի առողջապահական համակարգի բարելավմանը՝ ապահովելով, որ ներդրումներն ունենան երկարաժամկետ դրական ազդեցություն։
Հայաստանում ԱՀԿ ներկայացուցիչ դոկտոր Սիդարթա Դատտան հավելել է, որ «ԵՄ-ի ֆինանսավորմամբ ԱՀԿ-ն աջակցում է Հայաստանին՝ ամրապնդելու բուժաշխատողների կարողություններն ու հոգեկան առողջության ծառայությունները՝ ձևավորելով ավելի կայուն առողջապահական համակարգ, որը պատրաստ կլինի դիմակայել մարտահրավերներին»։
Նոր նախաձեռնության շրջանակում առանձնացվել են հետևյալ առաջնահերթությունները.
- Առողջապահության ոլորտում մասնագետների ներգրավվածության ու երկարաժամկետ գործունեության խթանում՝ աշխատանքային պայմանների բարելավման միջոցով,
- Բժշկական և բուժքույրական կրթության որակի բարձրացում՝ այն համապատասխանեցնելով երկրի առողջապահական կարիքներին,
- Առողջապահության ոլորտի աշխատուժի ապացուցահենք պլանավորում՝ առողջապահական համակարգի կայուն զարգացման ապահովման նպատակով։
Հայաստանի առողջապահական համակարգում հոգեկան առողջության ոլորտը դեռևս մի շարք մարտահրավերների առաջ է կանգնած։ Խարանը և ինստիտուցիոնալացված խնամքի սահմանափակ հասանելիությունը խոչընդոտում են որակյալ ու մարդու իրավունքներին համահունչ ծառայությունների ապահովմանը։
Այս ծրագրի միջոցով ԱՀԿ-ն և ԵՄ-ն նպատակ ունեն.
- Ուժեղացնել հոգեկան առողջության ոլորտի կառավարումն ու ծառայությունների մատուցումը,
- Վերապատրաստել բուժաշխատողներին՝ խթանելով իրավունքների վրա հիմնված, մարդակենտրոն մոտեցումը,
- Նվազեցնել խարանն ու խտրականությունը հանրային իրազեկման արշավների միջոցով,
- Տարածել համայնքահենք հոգեկան առողջության ծառայությունները և խթանել հոգեկան բարեկեցությունը՝ այդ թվում արվեստի միջոցով։
ԵՄ-ն և ԱՀԿ-ն համատեղ ծրագրերի միջոցով աջակցում են առողջապահական համակարգերի դիմակայունության բարձրացմանը, ինչը կարևոր է ապագա ճգնաժամերին ավելի լավ արձագանքելու համար։ Նրանց գործընկերությունն ուղղված է նաև համապարփակ առողջապահական ծածկույթի ապահովմանը և Կայուն զարգացման նպատակների (ԿԶՆ) իրագործմանը։
Ծրագրի մեկնարկով Հայաստանը ևս մեկ քայլ է կատարում դեպի ուժեղ, կայուն և ներառական առողջապահական համակարգ, որը թե՛ աջակցում է բուժաշխատողներին, թե՛ ապահովում հոգեկան առողջության մատչելի և որակյալ ծառայություններ բոլորի համար։
