ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը «կհարգի իր խոսքը» Ուկրաինայի հետ խաղաղության գործարքի հարցում։ Թրամփը կարծիք է հայտնել, որ Ուկրաինայում ԱՄՆ-ի հանքարդյունաբերական ներկայությունը կարող է կանխարգելիչ դեր ունենալ՝ զսպելով Ռուսաստանի հետագա հարձակումը։
Օվալաձև գրասենյակում Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերի հետ լրագրողների առջև ելույթ ունենալիս Թրամփը պնդել է, որ Պուտինը կարող է վստահելի գործընկեր լինել, գրում է The Guardian–ը։
Սակայն, չնայած քննարկումներին, նա հրաժարվել է պարտավորություն ստանձնել ամերիկյան զորքերի ուղարկման հարցում՝ եվրոպական խաղաղապահ ուժերի կողքին, բայց նշել է, որ ԱՄՆ-ն «միշտ» կաջակցի բրիտանական զինված ուժերին, եթե անհրաժեշտություն լինի։
Թրամփը նաև ակնարկել է Մեծ Բրիտանիայի հետ նոր առևտրային համաձայնագրերի հնարավորությունը՝ ընդգծելով, որ դրանք կարող են «շատ արագ» իրականություն դառնալ։ Նա կատակով նշել է, որ Սթարմերը փորձել է համոզել իրեն չսահմանել մաքսատուրքեր։
Հանդիպման ընթացքում Մեծ Բրիտանիայի վարչապետը Թրամփին նաև հանձնել է թագավոր Չարլզի նամակը, որով վերջինիս հրավիրում է աննախադեպ երկրորդ պետական այցի։
Հանդիպումը ընդհանուր առմամբ անցել է բարեկամական մթնոլորտում, և Թրամփը Սթարմերին անվանել է «նշանավոր անձ» և «շատ յուրահատուկ մարդ»։ Քննարկումները տեղի են ունեցել Եվրոպայի անվտանգության համար ամենավտանգավոր շրջանում, երբ ԱՄՆ նոր վարչակազմը փոխում է իր քաղաքականությունը Ռուսաստանի նկատմամբ՝ հեռանալով Ուկրաինայի հարցում ձևավորված ավանդական տրանսատլանտյան դիրքորոշումից։
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին 24 ժամվա ընթացքում պետք է ժամանի Վաշինգտոն՝ ստորագրելու կարևոր հանքարդյունաբերական համաձայնագիր, և Սթարմերը հանդիպումը օգտագործել է Կիևի համար անվտանգության երաշխիքներ ապահովելու հարցը բարձրացնելու համար։
Հանդիպումից հետո Սթարմերն ասել է. «Մենք այսօր քննարկել ենք պլան, որը պետք է լինի և՛ խիստ, և՛ արդար։ Այն Ուկրաինան կձևավորի։ Այն պետք է հիմնված լինի ուժի վրա՝ կանխելու Պուտինի նոր հարձակումները։ Ես սերտ համագործակցում եմ եվրոպացի գործընկերների հետ, և համոզված եմ, որ Մեծ Բրիտանիան պատրաստ է տեղակայել զորքեր և օդուժ՝ աջակցելու այս գործարքին։ Միասին աշխատելով մեր դաշնակիցների հետ, քանի որ դա միակ ճանապարհն է, որով խաղաղությունը կարող է կայուն մնալ»։
Սթարմերը շեշտել է, որ ցանկացած համաձայնագիր պետք է երկարատև լինի, ինչի համար անվտանգության երաշխիքները վճռորոշ են։ Սակայն Թրամփն ընդգծել է, որ խաղաղության պահպանումը «հեշտ մասն» է, իսկ բուն գործարքի ձեռքբերումը՝ ամենադժվարը։
Չնայած անվտանգության երաշխիքների վերաբերյալ հստակ խոստումների բացակայությանը, Թրամփը կարծիք է հայտնել, որ Ուկրաինայի հազվագյուտ մետաղների արդյունաբերության մեջ ԱՄՆ-ի ներդրումները կարող են բավարար լինել՝ զսպելու Ռուսաստանի հետագա գործողությունները։
«Մենք այնտեղ աշխատելու ենք։ Մենք կունենանք շատ աշխատողներ, և այդ իմաստով դա շատ լավ է։ Դա կարելի է համարել ապահովագրական մեխանիզմ։ Կարծում եմ՝ ոչ ոք չի համարձակվի վտանգի ենթարկել իր դիրքերը, եթե մենք այնտեղ շատ աշխատողներ ունենանք՝ զբաղված հազվագյուտ մետաղների արդյունահանմամբ և այլ բաներով, որոնք անհրաժեշտ են մեր երկրի համար»,–ասել է նա։
Երբ Թրամփին հարցրել են՝ արդյոք Ուկրաինայի խաղաղության գործարքի շրջանակում հնարավոր է վերադարձնել Ռուսաստանի կողմից զավթված տարածքները, նա պատասխանել է. «Մենք անպայման կփորձենք վերադարձնել հնարավորինս շատ»։
ԱՄՆ նախագահը չի համաձայնել Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերի այն պնդմանը, թե ամերիկյան ռազմական ներկայության բացակայությունը կհանգեցնի Ռուսաստանի նոր ներխուժման։
«Չեմ կարծում։ Կարծում եմ, երբ մենք կնքենք համաձայնագիրը, դա կլինի վերջնական գործարքը։ Կարծում եմ, նա իր խոսքը կպահի։ Ես նրան երկար ժամանակ եմ ճանաչում, և կարծում եմ, որ կպահի։ Չեմ կարծում, որ նա կխախտի իր խոսքը։ Չեմ կարծում, որ նա կվերադառնա, երբ մենք համաձայնության գանք։ Կարծում եմ՝ գործարքն այս անգամ կայուն կմնա»,–ասել է Թրամփը։
Թրամփը նաև հերքել է իր նախորդ հայտարարությունները, որոնցում սխալմամբ Զելենսկուն «բռնապետ» էր անվանել։
«Ես դա ասե՞լ եմ։ Չեմ կարողանում հավատալ, որ դա ասել եմ», – նշել է նա,։
Բայց նաև ընդունել է, որ երկու ղեկավարների միջև լարվածություն էր առաջացել ֆինանսական աջակցության հարցում, ինչը, սակայն, այժմ հարթվել է։ Թրամփը գովեստով է խոսել Ուկրաինայի նախագահի մասին՝ նրան անվանելով «շատ խիզախ» և հավելելով, որ իրենց հարաբերությունները հիմա շատ լավ են։
«Մենք նրան տրամադրել ենք շատ տեխնիկա և շատ գումար, բայց նրանք խիզախորեն են կռվել։ Չնայած ամեն ինչին, նրանք իսկապես պայքարել են։ Ինչ-որ մեկը պետք է օգտագործի այդ տեխնիկան, և նրանք շատ քաջաբար են դա արել»,–ասել է Թրամփը։
Հանդիպման ընթացքում քննարկվել է նաև ԱՄՆ-Մեծ Բրիտանիա տեխնոլոգիական առևտրային համաձայնագիրը, թեև բրիտանացի պաշտոնյաները նշել են, որ դրա համար անհրաժեշտ կարող են լինել որոշ կարգավորիչ փոփոխություններ։ Նա նշել է, որ իր բիզնես ներդրումները Շոտլանդիայում ցույց են տալիս իր սերտ կապերը Մեծ Բրիտանիայի հետ։
Սթարմերը փորձել է համոզել Թրամփին՝ չսահմանել մաքսատուրքեր՝ ընդգծելով երկու երկրների միջև առևտրային հարաբերությունների հավասարակշռված լինելը։ Թրամփը կարծես բաց է թողել բանակցությունների համար՝ ասելով. «Մենք շատ լավ հնարավորություն ունենք հասնելու առևտրային համաձայնագրի, որը կարող է հիանալի լինել երկու երկրների համար»։
Օվալաձև գրասենյակում տեղի ունեցած քննարկման միակ փոքր-ինչ լարված պահը եղել է, երբ Թրամփի փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսը քննադատել է Եվրոպայում խոսքի ազատության սահմանափակումները։ Նա նշել է, որ «խոսքի ազատության խախտումները» ազդում են ոչ միայն բրիտանացիների, այլև ամերիկյան տեխնոլոգիական ընկերությունների և, ըստ այդմ, ԱՄՆ քաղաքացիների վրա։
Սթարմերը անհապաղ արձագանքել է. «Դե, մենք շատ, շատ երկար ժամանակ ունեցել ենք խոսքի ազատություն Միացյալ Թագավորությունում, և այն կշարունակվի շատ, շատ երկար ժամանակ»։