Ադրբեջանը Եվրոպայում 2-րդ տեղն է զբաղեցնում բանտարկված լրագրողների թվով՝ զիջելով միայն Բելառուսին։ Այդ մասին նշված է մարտի 5-ին հրապարակված «2024․ քաղաքական ճնշումների, ապատեղեկատվության և մամուլի անկախության խաթարման դեմ պայքար» զեկույցում։
2023 թվականի նոյեմբերից Ադրբեջանում մաքսանենգության մեղադրանքով ձերբակալվել է մոտ 30 լրագրող և հասարակական ակտիվիստ։ Նրանցից շատերը պնդում են, որ իրենց հետապնդում են մասնագիտական գործունեության և քաղաքական գործոնների պատճառով։ Հետագայում նրանց դեմ առաջադրված մեղադրանքները ավելի խստացվել են։
Զեկույցում նշվում է, որ Ադրբեջանի «Մամուլի մասին» օրենքը շարունակում է սահմանափակել մամուլի ազատությունը և պահանջում է անհապաղ վերանայում, հայտնում է Meydan TV-ին։
Մարտի 6–ին ադրբեջանական դատարանը մերժել է Meydan TV-ի գործով կալանավորված լրագրողների բողոքարկումները։ Հաթայի շրջանային դատարանը քննել է Meydan TV-ի գործով կալանավորված լրագրող Այթաջ Թափդըգի (Ահմեդովա) բողոքը՝ կալանքը տնային կալանքով փոխարինելու պահանջով։ Այս մասին հայտնել է նրա փաստաբան Ջավադ Ջավադովը։
«Օրեր առաջ Միլլի Մեջլիսում առաջարկներ հնչեցին մարտի 8-ի՝ Կանանց միջազգային օրվա կապակցությամբ բանտարկված լրագրողներին ազատ արձակելու վերաբերյալ։ Մենք ևս որոշակի ակնկալիքներ ունեինք։ Դիմում ներկայացրեցինք՝ հուսալով, որ դատարանը կընդունի այն։ Ցավոք, սխալվեցինք», — ասել է փաստաբանը, հայտնում է Meydan TV-ին։
Լրագրողը մասնակցել է դատական նիստին, սակայն դատարանը մերժել է նրա խնդրանքը։ Փաստաբանը նաև նշել է, որ բողոք կուղարկվի վերաքննիչ ատյան։
Նույն օրը Բաքվի վերաքննիչ դատարանը քննել է նաև լրագրող Ֆաթիմա Մովլամլուի կալանքի վերաբերյալ բողոքը, սակայն մերժել է այն։
Բոլոր լրագրողները հերքում են իրենց մեղքը և պնդում, որ ձերբակալվել են իրենց մասնագիտական գործունեության համար։ Ադրբեջանի իշխանությունները, սակայն, պնդում են, որ երկրում քաղաքական դրդապատճառներով ձերբակալություններ չկան։
Միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպություններն ու արևմտյան պաշտոնյաները կոչ են անում ազատ արձակել կալանավորված լրագրողներին։
Զեկույցում առանձին նշվում է «Azel TV»-ի հիմնադիր և գլխավոր խմբագիր Աֆգան Սադիգովի ձերբակալությունը 2024 թվականի նոյեմբերին և նրա արտահանձնման որոշումը։ Ադրբեջանի իշխանությունները մեղադրում են նրան շորթման մեջ, մինչդեռ նա հերքում է մեղադրանքները։ Նախկինում նա դատապարտվել էր խուլիգանության հիմքով առողջությանը վնաս պատճառելու համար։ Վրաստանը նրան քաղաքական ապաստան տրամադրել հրաժարվել է։
Տեղական իրավապաշտպան կազմակերպությունների տվյալներով՝ ներկայումս ադրբեջանական բանտերում պահվում է ավելի քան 300 քաղաքական բանտարկյալ։ Սակայն պաշտոնական աղբյուրները հերքում են քաղաքական կամ մասնագիտական գործունեության համար ձերբակալությունների փաստը՝ պնդելով, որ բոլոր դատապարտյալները պատասխանատվություն են կրում իրենց գործողությունների համար։
Meydan TV-ի աշխատակիցներ Ռամին Դեկոն (Ջաբրայիլզադե), Այնուր Գանբարովան (Ելգյունեշ), Այսել Ումուդովան, Այթաջ Ահմեդովան (Թափդըգ), Խայալա Աղաևան և Նաթիգ Ջավադլին ձերբակալվել են 2024 թվականի դեկտեմբերի 6-ին։ Նրանց մեղադրանք է առաջադրվել Ադրբեջանի ՔՕ 206.3.2 հոդվածով (մաքսանենգություն, որը կատարվել է նախնական համաձայնությամբ), և նրանց նկատմամբ կիրառվել է 4 ամսվա կալանք։ Նույն օրը կալանավորվել է նաև Բաքվի Լրագրության դպրոցի փոխտնօրեն Ուլվի Թահիրովը, որը կապ չունի Meydan TV-ի հետ։
Փետրվարի 5-ին կալանավորվել է նաև «Արգումենտիի» գլխավոր խմբագիր Շամշադ Աղաևը (Աղա), որը համագործակցել է Meydan TV-ի հետ։ Դատարանը նրան դատապարտել է 2 ամսից 1 օր նախնական կալանքի։ Փետրվարի 20-ին նույն գործով կալանավորվել է Նուրլան Լիբրեն (Ղահրամանլի), որի նկատմամբ դատարանը կիրառել է 1 ամիս 17 օրվա կալանք։ Փետրվարի 28-ին «Meydan TV-ի գործով» կալանավորվել է Ֆաթիմա Մովլամլուն, իսկ մարտի 1-ին դատարանը նրան կալանավորել է 1 ամսով 9 օրով։ Ձերբակալվածների տներում խուզարկություններ են կատարվել, առգրավվել են հեռախոսներ, համակարգիչներ և այլ անձնական իրեր։